Alternatif rock sahnesinin en kendine has gruplarından Adamlar, 10 yıllık maceralarını anlatan yeni albümleri "Kahırlı Merdiven"i yayınladı. Tolga Akdoğan, Gürhan Öğütücü, Berat İşçioğlu ve Berkan Tilavel'den oluşan zaman içinde çeşitli ekip üyelerini değiştiren Adamlar, 9 yeni şarkıyla hem ironiyi hem derinliği harmanlayarak karşımıza çıkıyor. Albümün yıldızları ise "Duende", "Kahırlı Merdiven" ve "Ah Be Güzelim". 10 yıl boyunca yollarına özgünlükle devam eden Adamlar, "Kahırlı Merdiven" ile "Biz hâlâ buradayız ve anlatacak çok hikâyemiz var" diyor. Seda Erciyes, "Bataklığımda" adını verdiği ve bağımsız olarak yayınladığı ilk albümünde resmen "ben buradayım" diyor. Mavi, "Monsieur" isimli yeni albümünü yayınladı. MisucMaker, parçalarında 70 ve 80'lerin funk ile disko tınılarını modern elektronik müzikle birleştirerek eşsiz tarzını yaratıyor. EP'de "Baştan", "Bir Ağaç Ölmüştü" ve "Kurtar Beni" gibi 3 özenli şarkı var. ◊ Soft Analog ilk İngilizce şarkısı "I've Been Fallin" ile "biz buradayız" diyor. ◊ Louis Stotesbery, "Hayat Gibi" şarkısıyla karşımıza çıktı.

Müge'nin ve ekip arkadaşlarının, İncili Gastronomi Rehberi'nin bugünlere gelmesinde vizyonu, çalışmaları, çabası ve emeği çok büyük. Kasımda İncili Gastronomi ve 8 Aralık'ta bizi bekleyen Pantene Altın Kelebek Ödül Töreni var. Hazırlık, gelişme ve sonuç aşamalarını Müge'nin cümleleri ile anlatmam gerekirse şöyle özetleyebilirim; "Son 7 yıldır rehbere hiç ara vermedik. Bir rehber raflara çıktıktan hemen sonra bir sonraki yıl için çalışmalar başlıyor. Ön hazırlıklar, yeni açılan, kapanan restoranların araştırılması, gizli müfettiş listeleri, rehbere dahil olacak yeni bölümlerin belirlenmesinin ardından sahaya çıkıyoruz. Seyahatler başlıyor. İstanbul zaten başlı başına bir tez çalışması gibi." GİZLİ MÜFETTİŞLER HER YERDE Gizli müfettişleri biraz açalım isterseniz, listeye her yıl yeni isimler ekleniyor. Müge şöyle anlatıyor: "Bu yıl ilk kez Trakya'dan İzmir'e 'Bağ Yolu Rotası' başlığı altında içinde oteli ya da restoranı olan tesislerin yer aldığı bir seçki yaptık. Yine bu yıl rehberin en önemli bölümlerinden biri olduğunu düşündüğümüz 'Lezzet Noktaları ve Alışveriş Durakları' listelerini okuyucuya kolaylık olması açısından her kentin arkasına koyduk. Geçen yıl başlattığımız 'Asırlık Mekanlar' bölümümüze 9 yeni yer daha dahil oldu. Ayrıca gastronomi kültürüne ve sektöre büyük katkısı olduğunu düşündüğümüz iki isme 'Özel Ödül' veriyoruz." LANSMAN NİSANDA LONDRA'DA Ve döneyim yazının başında bahsettiğim yurtdışı açılımına; "İkinci İngilizce rehberimizin lansmanını 2025 Nisan ayı içinde yine Londra'da yapmayı planlıyoruz. Kısa bir ara verdikten sonra çalışmalarımız hemen başlıyor. Bu yıl İngilizce rehberimize Londra'daki Türk Restoranları ve Türklerin sahip olduğu farklı mutfakları temsil eden restoranlardan bir seçki de girecek. Ama daha sonraki yıllar içinde sürpriz yeni kentler ve ülkeler de olabilir, yüzümüzü hep Batı'ya dönmek istemiyoruz." TAZE YEREL VE MEVSİMİNDE Ve şimdi yeme içme sektörü konusunda beni en fazla mutlu eden detay; giderek daha fazla hissedilen iklim krizinin de etkisiyle 'sürdürülebilirlik' içi boş, reklam için kullanılan bir kavram olmaktan çıkmış durumda.

Haftalardır Amerikan seçim sonuçlarının nasıl şekilleneceği ve bu şekillenmenin siyasete yansımalarının neler olacağı tartışılıyor. Seçim öncesi başlayan bu tartışmalarda en çok üzerinde durulan konu, seçimin nasıl sonuçlanacağı ve çıkan sonucun Amerika ve dünya siyasetine yansımalarının neler olacağı hususuydu. Evet nihayet seçimler sonuçlandı ve ipi göğüsleyen Trump oldu. Seçim sonrası sonuçlara itiraz öyle bir boyuta geldi ki Amerika'da darbe mi oluyor dedik. Uzun lafın kısası Trump nizamı yıkmayı başarırsa Amerika'da ve dünyada neler olacağını hep birlikte göreceğiz.

Devam mı yani! Tabii ki para vereni de sorgulamak lazım orası ayrı ama ne işin var buralarda aklım almıyor. İşin acısı hâlâ onlara 'beyefendi-hanımefendi' denmeye devam ediliyor. "Sevgiliyiz" demiş, parasını yemiş. "Geliyorum" demiş saat aldırmış. "Gel" demiş telefon aldırmış. "Git" demiş para göndertmiş kendisine. Vay be. Ama bakın o sessizliği seçti ve "Cevap vermezsem konu da kapanır gider" dedi. Kızcağız çırpınıyor, "Paramı versin, zor durumdayım" diyor ama duyan, bir şey yapan yok. Bazı sanatçılar 10 milyon, bazıları 8-9 milyon liraya anlaşmış yılbaşı gecesi için. Yusuf Güney, "Keşke deneyimlerimi anlatabilsem. Çünkü uzaylıları gördüm. Bazı şeyleri anlatamıyorum, başım farklı bir belaya girer" demiş. Sen uzaylılar görmedin kardeşim. ∆ Başın'farklı' bir belaya girmez sen yine de anlat canım kardeşim. ∆ Astral seyahat ile farklı alemlere de gitmedin sen kardeşim. ∆ Buldun bir yol oradan bizi yemeye devam ediyorsun ama artık kabak tadı veriyor kardeşim.

Ukrayna-Rusya krizinin üçüncü senesinde Donald Trump, tekrar ABD başkanlık koltuğuna oturacak. Ayrıca bu adım, Ocak ayında göreve başlaması beklenen Donald Trump yönetiminin Ukrayna'ya yönelik politikalarında olası değişikliklere karşı bir önlem niteliği taşıyor. Moskova bu dört bölgenin tamamen Rusya'nın bir parçası olduğunu ve ülkenin nükleer şemsiyesi tarafından korunduğunu iddia etse de sahadaki gücü bölgenin %70-80'ini kontrol ediyor. Yaklaşık 26 bin kilometrekarelik alan ise halen Ukrayna birliklerinin elinde bulunuyor. Çatışmanın Biden'ın son haftalarında artacağı tahmin edilirken bu durum ancak Trump'ın her iki taraftan da alacağı "Barış Bedeli"ni artıracak görünüyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, hemen her 10 Kasım konuşmasında Atatürk istismarcılığına değiniyor. 27 Mayıs darbesinde de 12 Eylül Darbesinde de "Atatürk ilke ve inkılapları" bir meşrulaştırıcı işlevi gördü. İlkinde "sol Kemalizm", ikincisinde "sağ Kemalizm" kullanıldı. 28 Şubat darbesinde de "Atatürk'ün hayalindeki Türkiye"den uzaklaşıldığı vehmiyle zinde güçler harekete geçti, başörtülüleri Arabistan'a, İran'a göndermek suretiyle Türkiye'yi 1000 yıl boyunca Batıcı Kemalist blokta tutmak amaçlandı. FETÖ bile 15 Temmuz darbe kalkışmasını Fetullah Gülen'in adına değil Mustafa Kemal Atatürk adına yaptı. Ancak onda bir sabite bulabilirsiniz yine de. "Atatürk'ün düşüncesindeki sabite nedir?" diye sorsanız herhalde anti-emperyalizm ilk 5'e girer. Mustafa Kemal'in bağımsızlıkçılığından çok "Batıcılığını", onun da bugün Batıda bile tartışmalı olan versiyonunu kabule yatkın bir Kemalizm. O da "Atatürk'ü putlaştırmak isteyenler kadar, Atatürk'ü tamamen yok sayanlar da Gazi'nin milletimizin gönlündeki yerini sarsamayacaktır." sözlerinde ifadesini bulan Atatürk'ün bir kavga konusu olmaktan çıkarmaya dönük artan çabası.

Bu bağlamda, toplumsal eşitsizliklerin nasıl gerçekleştiğini anlamaya önemli katkı sağlayan yaklaşımların başında ünlü sosyolog Robert Merton (1968) tarafından Matta İncilindeki 'Kimde varsa, ona daha çok verilecek ve o bolluk içinde olacaktır. Örneğin, Daniel Rigney (2010) "The Matthew Effect: How Advantage Begets Further Advantage" başlıklı kitabında Matta etkisinin dinamiklerini eğitim, bilim, ekonomi ve politika gibi farklı alanlardaki yansımalarına dayalı olarak ele almaktadır. Rigney, Matta etkisini açıklarken herkesin başarma fırsatına sahip olması ile başarmak için eşit fırsata sahip olmasının çok farklı şeyler olduğunun altını çizmektedir (Sh.7). Rigney'in Matta etkisinde vurguladığı bir diğer önemli nokta ise Matta etkisinin yol açtığı eğilimin tersine olan akışın son derece küçük ölçekli olmasıdır. Yani, yoksulun daha varlıklı olması veya zenginin yoksul olması mümkündür, ancak bu dönüşümün gerçekleşme olasılığı zenginin daha zengin ve yoksulun daha yoksul olma olasılığına kıyasla son derece düşüktür (Sh.8). Bir başka deyişle 'kendi kendini güçlendiren çevrimler' ile avantaj daha fazla avantaja yol açmakta; elinde fazla olan ile daha az olan arasındaki fark da sürekli artmaktadır (Sh.22- 23). Örneğin, Zuckerman'ın 1970'li yıllarda yaptığı çalışmasında gösterdiği gibi Nobel ödülü kazanan bilim insanlarının yarısından fazlası, daha önce Nobel ödülü almış bilim insanları ile çalışmışlardır. Böylece, performanstaki çok küçük farklılıklar ödülde orantısız büyük farklara yol açabilmektedir (Sh.42). Ancak burada da bazı oyuncuların kazancı tekelleştirmeye teşebbüs etme riski söz konusudur (Sh.12). Dolayısıyla eğitim, sağlık ve sosyal güvenlik gibi alanlardaki kamu politikaları aracılığıyla Matta etkisini hafifletmeye çalışmak bu etkinin tüm alanlara sirayet eden zincirleme ve yıkıcı etkisini azaltmada yardımcı olacaktır.

Biden, Ukrayna'ya bir yıl önce vermiş olduğu 300 kilometre menzilli ATACMS (Ordu Taktik Füze Sistemleri) füzelerini Rusya'nın "içlerine doğru" kullanma yasağını önceki gün kaldırdı; Zelenskiy de bunlardan altısını, Moskova'ya 400 kilometre mesafedeki Bryansk bölgesine attı. Biden'ın Ukrayna'ya uzun menzilli roketleri Rusya içlerine atmasına izin veren açıklaması üzerine Rusya, önceki gün, bu kararına bir madde ekledi, "nükleer olmayan NATO füzeleri kullanıldığında da onları veren ülkelerin hedef haline geleceğini" açıkladı. Bu gözlüklerle Karadeniz'in kuzeyindeki komşularımıza yeniden baktığımızda, Rusya'nın sadece dişlerini göstermekle kalmadığını (24 Kasım 2015'te Rus Su-24 uçağının sınır ihlali sebebiyle düşürülmesinden sonraki 10 günlük krizi hatırlıyor musunuz?) ve zaten dengesi konusunda fazla iyimser konuşmak mümkün olamayan Putin'in, hiçbir zaman ABD'nin (ve onun kuyruğuna takılan AB ülkelerinin) niyetinden emin olmadığını söyleyebiliriz. Ancak Rusya gibi çok katmanlı devlet aygıtının bulunduğu bir ülkenin, Trump gibi savaşları bitireceğini söyleyerek seçim kazanmış bir başkanın koltuğa oturup, Zelenskiy'nin elinden o roketleri alıp almayacağını görmek için 60 gün sabretmeyi, yani "hayatta kalma olasılığını azami düzeye çıkaracak şekilde" hareket etmeyi tercih edeceğini tahmin edebiliriz.

İstanbul'un sorunları üzerine düşündüğümde en çok iki mesele öne çıkıyor: deprem dönüşümü ve otopark yönetimi. 6 grup başkanlığı oluşturulurken, bunların arasında Şehircilik Grubu Başkanlığı dikkatleri çekiyor. Bu gruba KİPTAŞ, İSPARK, Boğaziçi Yönetim AŞ, İstanbul İmar AŞ ve İstanbul Ağaç ve Peyzaj AŞ bağlanacak. İstanbul'da 1.2 milyon konutun acilen dönüştürülmesi gerektiğini belirten Kurt, "Vatandaş bu konuda hazır. Ancak finansman sorunu, dönüşüm hızını yavaşlatıyor" diyordu. İstanbul Yenileniyor Projesi kapsamında bugüne kadar 160 binden fazla başvuru alınmış durumda. Bu başvurular arasından riskli olarak belirlenen 34 bin konut için dönüşüm süreci de başlatılmak üzere. Kurt, ayrıca, İstanbul'da bulunan 750 bin boş konutun dönüşüm sürecinde geçici olarak kullanılabileceğini dile getiriyor, ilçelerle yapılan protokollerle hızlı tarama ve dönüşüm sürecini hızlandırmayı hedeflediklerini vurguluyordu.

ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, doktor Mehmet Öz'ü, federal sağlık hizmetleri Medicare ve Medicaid'in direktörlüğüne aday gösterdi. ABD'de hükümet, 2023 yılında 65 yaş üstü yaşlılara sağlık hizmetleri sunan federal sağlık sigortası Medicaid programında 860 milyar dolar, düşük gelir grubuna sağlık sigortası hizmeti veren Medicare kapsamında ise 848 milyar dolarlık harcama yapmıştı. Şimdi ABD sağlık sisteminin bir Türk doktora emanet edileceği önemli bir gelişme. "Sağlığınızla ilgili kararları hastanede vermiyorsunuz. Ne yediğinize, ne kadar spor yaptığınıza evde karar veriyorsunuz. Bunda da televizyon ve basının etkisi çok" diye özetlemişti. O zaman politikaya atılacak mısınız diye sorduğumda "Daha değil" demişti. "Amaç servis vermekse, bu şovla daha çok insana ulaşıyorum." diye eklemişti. Çok tecrübeli olmasına rağmen izleyicilerin sağlık sorularına cevap verdikten sonra "İkinci bir fikir alın" diyordu mutlaka.