Doğu Akdeniz havzası küresel gerilimi üzerine çekmeye başlamıştı. 7 Ekim tarihinde Hamas'ın başlattığı operasyon ise bölgede yaşanacak gelişmelerin fitilini ateşledi. Doğu Akdeniz'deki kapışmanın aktörleri ve taraflarını görelim. Ukrayna ve Suriye sahalarındaki ilişki üzerinde çok durduk. Suriye'de mevcut İran milisleri ve Hizbullah unsurlarının süpürülmesi için Batı ittifakı zaten planlarını yapıyordu. 7 Ekim'in sene-i devriyesinde olayların nereye evrileceğini gördü. Dışişleri Bakanı "savaş" geliyor derken Ankara'nın barıştan yana olduğunu da vurguladı. AB ülkeleri Rusya'dan alamadığı doğalgazın D. Akdeniz'den geleceğine inanıyordu. Unutmayalım Batı ittifakı İran'ı hedefe koyarken (Çin'i ve Rusya'yı) Doğu Akdeniz çanağından ve Afrika'dan uzak tutacak formüller aramaktaydı.

Ukrayna-Rusya krizinin üçüncü senesinde Donald Trump, tekrar ABD başkanlık koltuğuna oturacak. Ayrıca bu adım, Ocak ayında göreve başlaması beklenen Donald Trump yönetiminin Ukrayna'ya yönelik politikalarında olası değişikliklere karşı bir önlem niteliği taşıyor. Moskova bu dört bölgenin tamamen Rusya'nın bir parçası olduğunu ve ülkenin nükleer şemsiyesi tarafından korunduğunu iddia etse de sahadaki gücü bölgenin %70-80'ini kontrol ediyor. Yaklaşık 26 bin kilometrekarelik alan ise halen Ukrayna birliklerinin elinde bulunuyor. Çatışmanın Biden'ın son haftalarında artacağı tahmin edilirken bu durum ancak Trump'ın her iki taraftan da alacağı "Barış Bedeli"ni artıracak görünüyor.

20 Ocak 2025'te Beyaz Saray'da Trump ve ekibini göreceğiz. Bu kapsamda, bazı federal kurumların kapatılması veya yeniden yapılandırılması önerilmekte. Çin Algısı: Çin, ABD'nin ulusal güvenliği için en büyük tehdit olarak tanımlanmakta. Özellikle, Çin'in Güney Çin Denizi'ndeki askeri faaliyetlerine karşı daha sert bir duruş sergilenmesi ve Tayvan'ın savunulması için daha güçlü taahhütlerde bulunulması gerektiği vurgulanmakta. Rusya: Proje 2025'te Rusya, daha geri planda bir tehdit olarak görülüyor. Trump'ın kabinesinde Neocon, Evanjelist ve Hristiyan Siyonist bir tablo öne çıkmakla birlikte, asıl karar verici D. Trump olacaktır. Trump, bu süreci daha erkene de alabilir.

Trump'ın 20 Ocak 2025'te devralacağı Beyaz Saray kurmayları Neo-Con diye bilinen Yeni Muhafazakar akımdan geliyorlar. " Ben hala Esed'den umutluyum. Bir araya gelip Suriye-Türkiye ilişkilerini inşallah yoluna koyalım diye hala umudum var. Çünkü bizim Suriye-Türkiye arasındaki terör yapılanmalarını yok etmemiz lazım. Suriye'de adil ve kalıcı barışın zemini vardır. Bunu sağlamak için atılacak adımlar da bellidir. Biz Suriye tarafına normalleşme konusunda elimizi uzattık. Bu normalleşmenin Suriye topraklarında barışa ve huzura kapı aralayacağını düşünüyoruz. Suriye'nin toprak bütünlüğünü tehdit eden biz değiliz. Suriye'nin toprak bütünlüğünü terör örgütü PKK/PYD/YPG başta olmak üzere teröristler tehdit ediyor. Suriye'nin toprak bütünlüğünü çoğu ülkelere dağılmış Suriyeliler de tehdit etmiyor. Esed bunun farkına varıp ülkesinde yeni bir iklimi başlatacak adım atmalı ve ülkesine sahip çıkmalıdır. Yanı başlarındaki İsrail tehdidi bir masal değil. Çevredeki ateşin istikrarsız topraklarda hızla yayılacağı unutulmamalıdır." Bölgede domino etkisi yaratacak hareketler hem önce Suriye'yi ardından Irak ve İran'ı kaosa sürükleyecek adımlar. Meselenin bizi ilgilendiren derin boyutunda ise Suriye'de Kürt nüfusu tehlikeli bir maceraya sürükleyen İsrail var. Bugün akşam gerçekleşecek bir panelin başlığı şöyle: Yeni Bir Orta Doğu İçin İsrail-Kürt İttifakı.

Kuzey Akım 2 hattına yapılan sabotaj, Avrupa'yı hem enerji krizine sürükledi hem de Almanya'nın sanayi üretimine büyük darbe vurdu. Trump'ın Ukrayna-Rusya savaşında bir sınır hattı çizmesi bekleniyor. Trump'ın, Avrupa'da abartılan Rusya korkusunu ortadan kaldırarak tahsilata yöneleceği öngörülüyor. 2003 yılında kabul edilen Avrupa Güvenlik Stratejisi (ESS), AB'nin ilk kapsamlı güvenlik politikası dokümanı olarak önemli bir kilometre taşıydı. AB, 2014'te Kırım'ın ilhakına ve 2022'deki Ukrayna-Rusya savaşına engel olamadı. Trump'ın iç politikada büyük mücadeleler vereceği aşikâr. Trump döneminde süregelen problemlerin hızlı ve keskin çözümlerle ele alınması bekleniyor. Ankara'nın Suriye ve Irak sahasındaki adımları 1. Trump döneminde gerçekleşmişti.

Bölgede savaş davulları çaldıkça içerde hareketlilik yaşanacak. Konvansiyonel medya ve sosyal medya 3. Dünya savaşı manşetleri atarken içerde siyaset yeniden şekilleniyor. 2023 yılında DEM Parti Kent Uzlaşısı kavramını Alman Yeşiller Partisi'nden transfer etmişti. Kent Uzlaşısı'nı en çok isteyenin İstanbul örgütü olduğunu biliyoruz. Bu modelde özellikle belediye meclis üyeliklerinde DEM Parti avantajlı hale geldi. Yavaş'ı destekleyen başka isimler de Kent Uzlaşısı formülüne karşı çıkıyor.

1970'lerde DDKO (Devrimci Doğu Kültür Ocağı) mensuplarının Filistin mücadelesine destek verdiğini biliyoruz. 7 Ekim 2023'ün yıl dönümüne yaklaşırken, Devlet Bahçeli'nin DEM Parti'ye uzattığı eli anlamayan medya aktörleri "Cumhur İttifakı'nda çatlak mı var?" diye gündemi meşgul etti. ABD destekli İsrail yönetimi, Hamas'ın 7 Ekim operasyonunu İran'la irtibatlandırarak Gazze'yi Filistinlilerden arındırırken Lübnan ve Suriye'yi de hedefe koydu. ABD'nin kurduğu DEAŞ, Kobani'de PYD ile çatıştığında 200 bin kişi Türkiye'ye sığınmış ve Şanlıurfa'da misafir edilmişti. Kobani olaylarını fırsat bilen Kandil baronları ise sokakları ateşe vererek 6-8 Ekim olaylarını başlatmıştı. İmralı'nın hayatının son evresinde vereceği mesajın Kandil'de ve Avrupa'daki baronlarda etkili olmayacağını biliyoruz.

1970'lerde DDKO (Devrimci Doğu Kültür Ocağı) mensuplarının Filistin mücadelesine destek verdiğini biliyoruz. 7 Ekim 2023'ün yıl dönümüne yaklaşırken, Devlet Bahçeli'nin DEM Parti'ye uzattığı eli anlamayan medya aktörleri "Cumhur İttifakı'nda çatlak mı var?" diye gündemi meşgul etti. ABD destekli İsrail yönetimi, Hamas'ın 7 Ekim operasyonunu İran'la irtibatlandırarak Gazze'yi Filistinlilerden arındırırken Lübnan ve Suriye'yi de hedefe koydu. ABD'nin kurduğu DEAŞ, Kobani'de PYD ile çatıştığında 200 bin kişi Türkiye'ye sığınmış ve Şanlıurfa'da misafir edilmişti. Kobani olaylarını fırsat bilen Kandil baronları ise sokakları ateşe vererek 6-8 Ekim olaylarını başlatmıştı. İmralı'nın hayatının son evresinde vereceği mesajın Kandil'de ve Avrupa'daki baronlarda etkili olmayacağını biliyoruz.

İsrail'in tehlikeli adımlarını bölgeye yayma teşebbüsü silah tedarik ettiği ülkelerde tartışma konusu haline geldi. Ağustos 2024 itibarıyla (üç ayda) Almanya, İsrail'e yaklaşık 94 milyon Euro değerinde silah ihraç ettiğini duyurdu. Alman siyasetini sarsan çıkışı bir Türk politikacı yaptı. 14 Ekim günü İsrail'in Gazze'de bir hastane çadırını bombalaması sonucu 4 sivil öldü 40 kişi yaralandı. Almanya'nın siyasi tarihi için İsrail'in ne denli hassas olduğunu bilen çılgın politikacı Aydan Özoğuz halen Federal Meclis Başkan Yardımcısı.

Gazze'den sonra Lübnan'a saldıran İsrail'in, art arda Hizbullah ve Hamas liderlerini hedef alması, cepheyi dinamik kılacağı için savaşın uzun bir zamana yayılacağını söyleyebiliriz. 2011'de Suriye'de başlayan süreç, aslında Irak'ta olup bitenlerin bir domino etkisiydi. Netanyahu'nun Gazze'den sonra Lübnan'da Hizbullah'ı hedef alması, iç politikada onu belki rahatlattı; ancak uzun vadede İsrail'e karşı bölge halklarının nefretini artırdı. İsrail'in propagandası, savaşı Lübnan'la değil, Hizbullah'la yürüttükleri yönünde. Arap-İsrail savaşını Hamas-İsrail savaşına indirgemek, İsrail'in katliamlarını perdeleme ve enformasyon dünyasındaki gücünü gözler önüne seriyor. İran'ın bölgedeki etkisinin kırıldığı bir senaryoda, iç huzursuzluklar kaçınılmaz olacaktır. Ankara için hassas bölge Suriye sahası.

Geçtiğimiz hafta Güney Kıbrıs Rum Kesimi'ndeki hareketlilik dikkat çekti. Avrupa Birliği, MED-9 aracılığıyla Akdeniz bölgesindeki etkisini artırmayı ve olası riskleri önceden karşılamayı hedefliyor. MED-9, Avrupa Birliği'ne üye 9 Akdeniz ülkesinin (Fransa, İtalya, İspanya, Yunanistan, Portekiz, Malta, Hırvatistan, Slovenya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) oluşturduğu bir grup olup, 11. toplantısını geçen hafta Baf şehrinde gerçekleştirdi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Ürdün Kralı II. Abdullah ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, göçmen akışlarındaki artışı ve özellikle Suriye merkezli mülteci sorununu ele aldıkları dörtlü bir görüşme gerçekleştirdi. 7 Ekim sonrasında Gazze ve Lübnan'da yaşanan çatışmanın Suriye'ye yayılma ihtimali, AB'nin bu konuda hazırlıklı olma çabalarının bir parçası olarak dikkat çekti.

Netanyahu, iktidarda kalmak için İran'la ilişki içindeki her aktöre ve bölgeye saldırmaya hazır. İsrail'in nihai hedefi, İran'ın bölgedeki etkisini kırmak. Ancak işin bu kısmı, İsrail'in kapasitesini aşan bir mahiyette. İsrail-İran gerginliği arttıkça, ABD'nin bölgedeki varlığından ümit besleyenler var. İran'da rejim değişikliği bekleyenler olduğu gibi, İran'ın parçalanacağına inananların sayısı da arttı.